كۆلیسترۆل جۆرێكە لەچەوری لەخوێن‌و خانەكاندا هەیە، لەش پێویستی پێیەتی تاكو بتوانێت پرۆتین‌و ڤیتامین‌و شلە هەرسكەرەكان بەرهەمبهێنێت، جگە لەوەش یارمەتی ئۆرگانەكانی لەشدەدەن كەكارەكانیان بەباشی ئەنجام بدەن، بەڵام بوونی رێژەیەكی زۆر لەكۆلیسترۆل دەبێتە هۆی جەڵتەو مردنی پێش وەختە.

پۆڵا ئەكرەم، پسپۆڕی نەخۆشییەكانی هەناوی دڵ بۆ ژیان باس لەهۆكاری بەرزبوونەوەی كۆلیسترۆل‌و چۆنیەتی چارەسەركردنی دەكات‌و دەڵێت “كۆلیسترۆل جۆرێكی چەوریە لەهەموو خانەیەكی لەشدا هەیەو پێویستە بۆ لەش لەدرووستكردنی هۆڕمۆن‌و ڤیتامین دی‌و هەندێك لەو ئەنزیمانەی لەهەرسكردندا بەكاردێت”.

كۆلیسترۆل دووجۆری هەیە:-

– (LDL) واتە لایپۆپرۆتینی چڕی كەم، پێی دەڵێن كۆلیسترۆلی خراپ یان زیان بەخش.

– (HDL) واتە لایپۆپرۆتینی چڕی زۆر،  پێی دەڵێن كۆلیسترۆلی باش یان سود بەخش.

 سەرچاوەكانی كۆلیسترۆل دووجۆرە:- 

– لەڕێگەی خۆراكەوە دەخورێت وەك شیرەمەنیەكان ماست‌و پەنیرو كەرە یاخود گۆشتی سوری ئاژەڵ چەوری ئاژەڵ‌و پێستی مریشك.

– لەڕێگەی جگەر دروستی دەكات‌و دەچێتە خوێنەوە.

ئەوهۆكارانەی دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی رێژەی كۆلیسترۆل:- 

– زۆرخواردنی ئەوخۆراكانەی لەسەرەوە باسكرا.

–  قەڵەوی واتە ئەوكەسانەی BMI)) لەسەروو (30)  ساڵەوە بێت ئەگەر پیاوبێت كەمەری لە 40 ئینج زیاتر بێت¬و ئافرەت لە 35 ئینج زیاتر.

– دانیشتنی زۆرو نەجوڵان.

– جگەرەكێشان دەبێتە هۆی بەرزكردنەوەی كۆلیسترۆڵی جۆری خراپ (LDL).

– نەخۆشی شەكرە یەكێكە لەهۆكارەكانی بەرز كردنەوەی كۆلیسترۆڵی جۆری خراپ(LDL).

– ئەو نەخۆشیانەی تووشی جگەر دەبێت‌و تێكچوونی كاری جگەر “.

دكتۆر پۆڵا وتیشی، كاتێك رێژەی كۆلیسترۆل بەرزدەبێتەوە لەخوێندا هیچ نیشانەیەكی نییە، تاوەكو دەنیشێت‌و دەمارێكی خوێن دەگیرێت، ئەوكاتە بەپێی  ئەو شوێنەی كەئەو خوێنبەرە خوێنی بۆ دەبات نیشانەی دەبێت‌و دەردەكەوێت وەك سنگ ئێشەو جەڵتەی دڵ‌و مێشك یاخود ئازاری قاچ لەكاتی رۆشتندا.

دەربارەی شێوازی چارەسەركردنی بەرزی رێژەی كۆلیسترۆل دكتۆر پۆڵا ئاماژەی بەوەشكرد، رێكخستنی خۆراك واتە خواردنی ئەو خۆراكانەی كەجۆری (HDL) بەرزدەكەنەوە وەك بادەم، گوێزو ماسی‌و نەخواردنی چەوری ئاژەڵ‌و شیرەمەنی، هەروەها دابەزاندنی كێش ئەگەر ئەوانە كۆنترۆڵی نەكرد ئەوكاتە لەرێگەی بەكارهێنانی دەرمان‌و چارەسەركردنی كێشەو گرفتی جگەر پێویستە نەخۆشەكە چارەسەر وەربگرێت.